Siła wewnętrzna w Baduanjin

Podstawową ideą formy Qigong Baduanjin – Osiem Kawałków brokatu jest „prowadzenie oddechu w celu uzyskania harmonii, rozciąganie ciała żeby uzyskać miękkość”. Poprzez ćwiczenie można „wzmocnić kości i zmiękczyć ścięgna, pozwolić qi i krwi swobodnie płynąć”, całościowo wpływając na zdrowie. Po opanowaniu formy ruchów następnie należy zwrócić uwagę na „wewnętrzną siłę” w każdym ruchu i pozycji.

Czym jest „siła wewnętrzna”? „Siła wewnętrzna” różni się od siły wynikającej po prostu ze skurczów mięśni podczas zwykłej pracy lub uprawiania sportu. „Siła wewnętrzna” to rodzaj siły miękkiej i pełnej zarazem. rodzaj delikatnego i równomiernego napięcia, które jest rodzajem potencjalnej energii zawartej w mięśniach, kościach i stawach całego ciała w stanie ich naturalnego naciągnięcia. „Wewnętrzna siła” w Baduanjin nie jest używana do walki i obrony, jak w tak zwanych wewnętrznych sztukach walki, jak Taijiquan (Tai Chi), ale odnosi się do cech krągłości, pełni, miękkości, „napięcia”, ruchu i bezruchu zawartych w ćwiczeniach. Ten charakter wewnętrznej siły Baduanjin znajduje wyraz w następujących aspektach: „połączenie rozluźnienia i napięcia”, „akumulacja i gotowość do emisji”, „gdy intencja dociera do celu, siła również tam dociera”, „ciągłe połącznie i przenikanie”, „jedność, pełność, żywość”.

Połączenie rozluźnienia i napięcia

By zrozumieć sens siły wewnętrznej w Baduanjin, przede wszystkich trzeba zrozumieć wzajemne powiązanie rozluźnienia i napięcia jako jedności przeciwieństw. Podczas ćwiczenia, z jednej strony mięśnie i ścięgna muszą być naturalnie rozluźnione i rozciągnięte (nie można ruchów wykonywać siłowo, z nadmiernym wysiłkiem) – w ten sposób qi i krew mogą swobodnie płynąć. Z drugiej strony, ponieważ ten przepływ jest swobodny i płynny, ścięgna i mięśnie zachowują również pewne napięcie, wyrażone pojęciem „akumulacja, w gotowości do emisji”. Świadomość i siła jakby wypływają wówczas z środka (kręgosłup), z wewnątrz na zewnątrz, do krańców kończyn. Ścięgna i mięśnie bardziej się rozciągają, a ciało znajduje się w stanie umownie nazywanym „napięciem”. Następne intencja odwraca kierunek, siła zatrzymuje się, mięśnie i ścięgna jakby kurczą się na zasadzie sprężystej reakcji i ciało może się bardziej rozluźnić, qi i krew swobodnie płyną przez całe ciało. Ta zmiana pomiędzy „napięciem”, a „rozluźnieniem” oraz elastyczny powrót, odnosi się do procesu rozwijania „wewnętrznej siły” w Baduanjin. Napięcie bierze się z rozluźnienia, a rozluźnienie z napięcia. Rozluźnienie to elastyczna reakcja po napięciu, napięcie, to większe rozciągnięcie w stanie rozluźnienia. Napięcie jest chwilowe, natomiast rozluźnienie przenika cały ruch.

Akumulacja i gotowość do emisji

Ćwiczenie Baduanjin wymaga miękkości i powolności, głębokiego rozluźnienia i rozciągnięcia mięśni. Jest to faktycznie proces „akumulowania” tak zwanej „siły wewnętrznej”. Na przykład w pozycji „podtrzymywanie nieba oburącz, by dostroić potrójny ogrzewacz”, gdy ręce powoli się podnoszą nie używa się siły, a jest to tak zwane prowadzenie qi do góry, „wewnętrzna siła” jest stopniowo gromadzona, aż dłonie odwrócą się i wykonają gest podtrzymywania, a wzrok skierowany jest na dłonie. Wówczas opuszczasz głowę, dłonie są „napięte”, odczucie qi jest pełne, następuje swobodny przepływ pomiędzy górą i dołem. Trzy ogrzewacze stanowi jedność. „Wewnętrzna siła” sięga punktów laogong obydwu dłoni. To jest maksimum „napięcia”. Ale nie można wtedy dopuścić do „złamania” siły. Najpierw musi odwrócić kierunek świadomość, intencja, a qi spływać w dół, dłonie rozdzielają się, opuszczane powoli po bokach. „Wewnętrzna siła” i qi skupiają się, „obejmij dantian”, wracając do pozycji zhan zhuang. Inny przykład – sekwencja „dłonie spotykają się ze stopami, żeby wzmocnić nerki i talię”. Gdy całkowicie się pochylisz i wykonasz ruch naciskania dłońmi, zatrzymaj się na chwilę, zbierz siłę i z talii wykonaj dalsze pochylenie, równocześnie wyciągając ramiona poziomo do przodu, zgodnie z siłą unieś głowę i wyprostuj ciało. Ręce unoszą się wysoko nad głową, następnie są ściągane i opadają przed barkami. Wtedy obróć dłonie przesuwając je pod pachami, masując plecy i talię. „Siła wewnętrza” przepływa w dół, a „qi opada do dantian”.

Dostrojenie świadomości

Na głębszych poziomach praktyki Baduanjin niezbędne jest zaangażowanie świadomości. Qigong to połączenie trzech dostrojeń w jedno, żadnego z nich nie może zabraknąć. Tak zwane „gdy świadomość dociera, qi tam również dociera, gdy qi dociera, siła też dociera”, „generowanie wewnętrznej siły” odbywają się pod kontrolą świadomości. Na przykład w sekwencji „podnieść jedną rękę, żeby dostroić śledzionę i żołądek”, gdy jedna ręka w pełni podpiera u góry, a druga naciska na dole, ta unosząca jakby podpierała jakieś naczynie, kręgosłup jest lekko ściągnięty, klatka piersiowa nieco wypięta, a brzuch wciągnięty, podtrzymująca dłoń lekko obraca się na zewnątrz, naciskająca lekko obraca się do wewnątrz, ale ramiona nie mogą się całkowicie wyprostować, dłonie są wówczas jakby wypełnione siłą, „wewnętrzna siła” jest we wszystkich kierunkach, potem następuje elastyczne ściągnięcie, dłoń która podtrzymywała u góry powoli opada, a naciskająca stopniowo się obraca, obydwie dłonie jakby podnosiły do góry piłkę, qi opada do dantian, wracamy do pozycji zhan zhuang. Inny przykład „potrząsanie głową i machanie ogonem, żeby pozbyć się ognia w sercu” – w umyśle jest idea krążenia do góry i w dół. „Siła wewnętrzna” rusza z obszaru mingmen, następuje pochylenie do przodu i kołysanie głową, potem głowa lekko odchyla się do tylu, „siła wewnętrzna” dociera do szyi i głowy, a w dół do kości ogonowej. Następnie następuje powrót do środkowej pozycji, lekki przysiad, „opadnięcie qi do dantian”.

Siła generowana z kręgosłupa

Ruchy całego układu Baduanjin są rozciągnięte i pełne dostojeństwa. Podczas ćwiczenia szukamy naturalnego rozciągania i kurczenia. W procesie transmisji „wewnętrznej siły” zaczynamy od kręgosłupa – centralnej osi ciała, z wewnętrz na zewnątrz, stopniowo do krańców kończyn. Często opisuje się to jako ciągłe połączenie wszystkich sekcji. Na przykład sekwencja „napinanie łuku w lewo i prawo, żeby ustrzelić orła” – gdy w pozycji konnej jazdy napinamy łuk, łopatki są ściągnięte, ręka z przodu nie może się całkowicie wyprostować, łokieć pozostaje lekko zgięty, dłoń w pionie, z „pustym środkiem” (wklęsła), siła zakumulowana jest w obydwu ramionach, z wewnątrz na zewnątrz przechodzi wzdłuż łopatki, ramienia, przedramienia, osiągając dłonie i czubki palców. Pojawia się lekkie jakby zdrętwienie. To jest napięcie w rozluźnieniu, w zewnętrznej formie wyraża się dostojeństwo. Następnie elastycznie ściągnij, naturalnie rozciągnij, złóż dłonie do środka, opuść qi do dantian. To jest rozluźnienie ze stanu napięcia. Albo „siedmiokrotne opadanie na pięty, by pozbyć się stu chorób” – podnosimy pięty, siła wypływa z kręgosłupa/pleców, następuje rozciąganie kręgosłupa, punkt baihui prowadzi delikatnie do góry, jakby elastyczna taśma była rozciągana w kierunku góra-dół. Następnie opuszczamy powoli pięty do połowy wysokości, po czym w rozluźniony sposób opadamy, a całe ciało naturalnie wibruje i czuje się wygodnie.

Jedność ciała i umysłu (serca)

Różne sekwencje Baduanjin skupiają się na różnych częściach ciała i spełniają różne funkcje, ale wszystko opiera się na ruchu całościowym – „gdy jedno się poruszy, nie ma niczego co by się nie poruszyło, gdy jedno się zatrzyma, nie ma niczego co by się nie zatrzymało”. Dlatego w praktyce Baduanjin wymagane jest pełne zaangażowanie i zjednoczenie ciała i umysłu. Szczególnie dotyczy to użycia „wewnętrznej siły”. Na przykład sekwencja „zwijanie pięści i gniewne spojrzenie, żeby zwiększyć siłę” . Stań w pozycji konnej jazdy, zwiń pięści i wyprostuj talię, pięść jest wysuwana z miejsca koło talii, najpierw powoli, potem szybciej, siła jin generowana jest z obszaru mingmen. Siła ma korzeń w stopach, wysyłana jest przez nogi, zarządzana w talii, następnie poprzez skręt talii przenoszona do barków, dociera do pięści. Gniewnie patrz na pięść, następnie rozpostrzyj dłoń, talia powinna prowadzić ruch ramienia i dłoni, pięść ponowanie się zwija, ramię nie powinno się całkowicie wyprostować. Powoli przyciągnij pięść do okolicy talii, „qi opada do dantian”. Inny przykład „spojrzenie do tyłu by zniwelować pięć znużeń i siedem zranien” Odwrócenie głowy i obrócenie ramion powinno się odbywać w jak największym zakresie, nie można zbyt wypinać klatki piersiowej, łokcie lekko ugięte, „siła wewnętrzna” od łopatki do małego palca i koniuszków palców rozprzestrzenia się wewnętrznej stronie ramienia. Następuje lekkie drętwienie. Potem elastyczny powrót i „opadanie qi do dantian”. Dłonie, które jakby naciskały piłki unoszące się na wodzie, znajdują się po bokach bioder.

Jednolita całość

Ruchy w Baduanjin odbywają się głównie po łukach, nie powinno być ruchów prostych. To dlatego, że odbywają się w oparciu o wzajemny związek „rozluźnienia” i „napięcia”. „Siła wewnętrzna” wyraża się jeszcze jako rodzaj wewnętrznej kontroli, podkreśla skoordynowaną współpracę mięśni całego ciała, dzięki temu może mieć charakter różnorodnej zmienności, być rodzajem złożonej siły. Na przykład pozycja trzech krągłości w sekwencji rozpoczynającej, oprócz tego, że ramiona tworzą krąg, jakby coś obejmowały, i odczucia zaokrąglenia krocza, plecy powinny być lekko zaokrąglone, klatka piersiowa lekko wklęsła, by mingmen był „otwarty”, jakbyś siedział na wysokim stołku, z wygodą i poczuciem siły. Równocześnie kręgosłup jest lekko rozciągany, wszystkie części połączone, „duch pełny”. A w sekwencji kończącej obydwie dłonie kierują punkty laogong ku dantian, oddech naturalny, całe ciało zrelaksowane, spokój, wszystko połączone w jedność.

Podsumowując, podczas ćwiczenia Baduanjin, w każdej sekwencji jest zawarte „napięcie” i następujące po nim „rozluźnienie”, to jest klucz do ucieleśnieniaia zasady „kości prawidłowo ustawione, mięśnie miękkie, by qi i krew swobodnie przepływały”. Ruchy stają się miękkie i ciągłe, „wewnętrzna siła” pełna i sprężysta. Po wykonaniu całego układu w taki sposób czujemy lekkość, świeżość, przyjemną wygodę i odprężenie.

Autorzy: Shen Xiaodong, Zhao Xiaoting – Chińskie Stowarzyszenie Qigongu Prozdrowotnego

Przekład z chińskiego: Andrzej Kalisz