Sugestia w Qigongu Prozdrowotnym

Sugestia jest obiektywnym zjawiskiem psychologicznym. Może mieć zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na ludzki organizm. Sugestia może pomóc wejść w stan wyciszenia, pomóc skoordynować i zrównoważyć funkcje fizjologiczne. Jednak niewłaściwe metody mogą negatywnie wpłynąć na stabilność funkcji fizjologicznych. Jeśli potrwa to dłużej, mogą pojawić się zaburzenia. Dlatego w praktyce Qigongu Prozdrowotnego opanowanie aktywności mentalnej, właściwe użycie sugestii, to kwestie na które trzeba zwrócić uwagę.

Co to jest sugestia?

Sugestia odnosi się do zastosowania ukrytych i pośrednich metod wpływania na psychikę i technikę ruchu bez ingerencji innych czynników, tak by adept mógł ćwiczyć zgodnie z podstawowymi wymogami Qigongu Prozdrowotnego. Istnieją dwa źródła sugestii. Jedno to wpływ własnej świadomości, wywołujący relaks lub skupienie, nazywamy to autosugestią. Drugie to wpływ innych osób lub środowiska zewnętrznego, jak ruchy innych osób i komendy w przypadku ćwiczenia w grupie, nazywamy to sugestią z zewnątrz.

Nie ma jednoznaczej odpowiedzi na istotę sugestii. Obecnie ludzie tłumaczą to głównie z perspektywy neurofizjologii. Uważa się, że podstawą działania sugestii jest odruch warunkowy, wykorzystuje się pewien sygnał by wpłynąć na aktywność mózgu, co ma wpływ na zmiany w organizmie. Na przykład przeprowadzono eksperyment, w którym kawałek metalu umieszczono na ramieniu osoby poddanej sugestii. Mówiono, że ten kawałek metalu jest rozgrzany do czerwoności. Na skórze rzeczywiście pojawiły się pęcherze, jak w wyniku oparzenia. Inny przykład wyraża się w popularnym powiedzeniu „zaspokoić pragnienie patrząc na śliwki” – tutaj faktycznie w wyniku sugestii wzrasta wydzielanie śliny.

Jakie są efekty sugestii?

Wielu uprawiających Qigong Prozdrowotny już doświadczyło wpływu sugestii. Na przykład muzyka towarzysząca ćwiczeniu to typowy przykład sugestii z zewnątrz, która pozwala szybko wejść w stan wyciszenia i relaksu. Ćwiczący czuje, że zwalnia rytm serca i oddechu, rozluźniają się mięśnie. Współczesne badania naukowe wykazały, że w tak zwanym stanie qigong aktywność neuronalna mózgu jest hamowana. Osoby, które mają solidne podstawy w ćwiczeniach osiągają stan głębszego hamowania niż nawet w stanie snu. Ten stan, podobnie jak odpoczynek sennny, jest korzystny dla regeneracji i dla zdrowia. Wiemy, że mózg jest centrum zarządczym, kontroluje wszystkie ludzkie działania. Gdy mózg znajduje się w stania hamowania i wyciszenia, oddech uspokaja się i zwalnia, podobnie tętno, naczynia włosowate rozszerzają się, ciśnienie krwi obniża się, zwiększa się wydzielanie śliny, poprawia perystaltyka układu pokarmowego. Ponadto układ nerwowy wpływa na układ hormonalny, pozwala regulować, czy wzmocnić funkcje odpornościowe, wzmacniając organizm, zapobiegając pojawieniu się i rozwojowi chorób. Zatem w Qigongu Prozdrowotnym sugestie są czymś, czego nie można uniknąć, nie można też zlekceważyć.

Co to znaczy, że sugestia może być mieczem obosiecznym?

W Qigongu Prozdrowotnym zastosowanie sugestii może przynieść dobre efekty, jednak niewłaściwe użycie może spowodować, że rezultaty nie będą zadowalające. Ponieważ podstawą działania sugestii są odruchy warunkowe, pozytywny lub negatywny wpływ na organizm zależy od tego, czy bodziec ma pozytywny charakter. Na przykład w formie Yijinjing, w sekwencji „wysunięcie pazurów i rozpostarcie skrzydeł” ramiona są wysuwane z ideą siły, która przesuwa ciężką górę. Takie użycie autosugestii powinno zapewnić właściwe użycie siły. Właściwy wysiłek fizyczny ma pozytywne znaczenie dla siły mięśni, czynności układu krążenia i oddechowego w przypadku osób ćwiczących w wieku średnim i starszych. To jest pozytywny bodziec, wywierający łagodny pozytywny wpływ. Ale jeśli autosugestia jest zbyt intensywna, zbyt dosłownie potraktuje się ideę przesuwania ciężkiej góry, angażując brutalną, twardą, sztywną siłę, chociaż odzwierciedlona zostanie idea przesuwania ciężkiej góry, będzie to związane z zaciskaniem zębów, zaczerwienieniem twarzy i uszu, wytrzeszczaniem oczu i zatrzymywaniem oddechu. To nie będzie korzystne dla układu krążenia osób w wieku średnim i starszych, zwłaszcza cierpiących na nadciśnienie, negatywnie wpłynie na efekty ćwiczenia.

Jak opanować autosugestię?

Świadome pilnowanie jest najbardziej podstawową aktywnością mentalną w Qigongu Prozdrowotnym, jest też jednym z rodzajów autosugestii. Chociaż nie wymaga się, by skupiać się cały czas na jakiejś części ciała, jest to też relatywne. Świadome pilnowanieno jest nie tylko podstawową czynnością mentalną w ćwiczeniach Qigongu Prozdrowotnego, jest też technicznym rdzeniem praktyki, odgrywa kluczową rolę w eliminacji przeszkadzających myśli i skupieniu uwagi. A świadome pilnowanie jest realizowane przy pomocy autosugestii. Świadome pilnowanie obejmuje pilnowanie statyczne i dynamiczne. W przypadku pilnowania statycznego obserwujemy określoną część ciała. W przypadku obserwowania dynamicznego obserwujemy techniczne zmiany ruchu. Na przykład w formie Baduanjin, w sekwencji „dłonie łączą się ze stopami, by wzmocnić nerki i talię”, dłonie najpierw przesuwają się wzdłuż nóg, a potem starają się wyciągnąć jak najdalej, w końcu prowadzą ruch wyprostu tułowia. Na obserwowanie zmian ruchów można patrzeć jak na pozytywny sygnał. Wymogiem jest, żeby uwaga była relatywnie skupiona, umysł wyciszony, bez natłoku przeszkadzających myśli, to tworzy podstawowe warunki dla użycia sugestii, tzw. „za pomocą jednej myśli zastąpić dziesięć tysięcy myśli”.

Sugestia może być skutecznie zastosowana wtedy, gdy nie ma innych przeszkadzających czynników, ponieważ będą one zakłócały działanie sugestii „jednej myśli”, będzie się rodzić „dziesięć tysięcy myśli”. Tylko gdy pozytywny sygnał „jednej myśli” zastąpi negatywny wpływ przeszkadzających „dziesięciu tysięcy myśli” można z pożytkiem wykorzystać sugestie. We wszystkim jest jedność przeciwieństw, gdy jest strona pozytywna, jest też strona negatywna. „Jedna myśl” nie jest wyjątkiem. Przy utrzymywaniu jednej myśli ważne jest, żeby było to „jakby utrzymywanie, ale nie utrzymywanie”, „świadomość bez świadomości”, „nie puszczać, ale i nie trzymać się kurczowo”. Taki proces aktywności mentalnej, taki stan, jest najlepszy dla stosowania sugestii. To pomaga wejść w tak zwany stan qigong, gdy osiąga się pozytywny wpływ na organizm. Gdy utrzymujemy „jedną myśl”, nie można tego robić zbyt kurczowo, sztywno, intensywnie, z wysiłkiem, ponieważ może to tworzyć negatywny bodziec, wywołać niepożądane skutki uboczne. Wówczas nie tylko nie pojawia się w mózgu efekt hamowania, ale następuje mocne pobudzenie. Jeśli długo ćwiczy się w taki sposób, może to niekorzystnie wpłynąć na zdrowie.

Czy podczas ćwiczeń Qigongu Prozdrowotnego można w myśli wypowiadać słowa?

W Qigongu Prozdrowotnym, ćwiczący może wykorzystywać słowa lub wyrażenia odpowiednie dobrane do jego potrzeb, powtarzając je w myśli w trakcie ćwiczenia, by ułatwić sobie wejście w stan skupienia i wyciszenie. Na przykład „relaks”, „spokój”, „ciśnienie obniża się”, „dobry nastrój, krew krąży swobodnie”, „unoszę się w powietrzu, powietrze wypełnia moje ciało” itd. W Qigongu Prozdrowotnym nie określa się konkretnych wymogów dla takiej praktyki, żeby ćwiczący nie trzymał się tego ślepo i kurczowo. Jednak możemy, w zależności od wymogów ćwiczenia, w oparciu o konkretną sytuację wykorzystać tego typu metodę, by pomóc sobie w prawidłowym wykonaniu ćwiczenia, by osiągnąć lepsze efekty. Na przykład w tradycyjnych tekstach o Yijinjing w odniesieniu do sekwencji „Wei Tuo przekazuje tłuczek od moździerza” występują takie wskazówki: „Spokój, oddech płynny, stabilność, skupienie”, w przypadku sekwencji „Opadnięcia do trzech poziomów”, podczas przysiadania jest to: „Dłonie opuszczamy, żeby mocno chwycić”, podczas podnoszenia się: „Dłonie obracają się i jakby podnosiły tysiąc jin” [jin – jednostka wagi, ok. pół kilograma). Są to nie tylko wymogi ćwiczenia, ale mogą także stać się formułami do powtarzania w myśli w trakcie wykonywania ćwiczenia, pełniąc funkcję autosugestii. Nie tylko ułatwi to relaks i wyciszenie, ale może też pomóc w odpowiednim opanowaniu użycia siły.

Niepożądane skutki uboczne w Qigong są odpowiednikiem kontuzji i schorzeń powstałych podczas uprawiania sportu. Są one wynikiem tego, że ćwiczący nie przestrzega zasad ćwiczeń, nie ćwiczy zgodnie z wymogami. Relaks, naturalność, miękkość świadomości ruchu, to są pozytywne bodźce, to są zasady Qigongu Prozdrowotnego, których należy przestrzegać. Jeśli sugestii użyć nadmiernie wysilając się, nadmiernie starając się osiągnąć na przykład określony sposób oddychania, czy spiesząc się, by osiągnąć efekty ćwiczenia w krótkim czasie, wywoła to bodźce negatywne. Ćwiczący musi właściwie rozumieć charakter i wymogi Qigongu Prozdrowotnego, przestrzegać zasad ćwiczeń, w oparciu o odczucia, w sposób elastyczny, dostosowany do sytuacji wykorzystywać autosugestię. Wówczas nie pojawią się niepożądane skutki.

Autorzy: Xiang Hanpin, Xiang Kun – Chińskie Stowarzyszenie Qigongu Prozdrowotnego

Przekład z chińskiego: Andrzej Kalisz